Çağımızın hastalığı "vertigo" nedir?

Çorum Özel Hastanesinde faaliyette olan Vertigo – Baş Dönmesi Tanı ve Tedavi merkezinde Vertigo hastalığının tanı ve tedavisi yapılmaktadır.

Opr. Dr. Kazım Tekin vertigo ile ilgili olarak şu bilgileri verdi;

"Kafamda ağırlık var", "Başım dönüyor", "Sersem gibiyim", "Sarhoş gibiyim, ayakta sallanıyorum", "Etrafımdaki eşyalar dört dönüyor". Pek çok kişinin bu ve bunun gibi şikayetlerle hastanelere gittiği şu günlerde mevcut hastalığın tanısını koymak çok da kolay olmadığı için çoğu zaman doktor doktor dolaşmak zorunda kalınabiliyor. Toplumda çok sık görülen bir sorun; baş dönmesi yani latince adı ile vertigo. Vertigo; bir hastalık değil,'altında yatan sebebin mutlaka araştırılması gereken' bir belirtidir.

VERTİGO BELİRTİLERİ

Baş dönmesi bir diğer adıyla vertigo, kişinin yaşam kalitesini alt üst edebilen ciddi bir sağlık sorunudur. Bu durumla çok karşılaşmayan kişiler vertigoyu anlayamaz. Kişi, dairesel dönme şeklinde bir hareket hisseder. Kendisinin veya tüm çevresindeki nesnelerin dönüp durduğu kimi zaman bulantı, kusma, kulakta uğultu, dengesizlik, denge kaybı, başta uyuşma gibi şikayetlerin eşlik ettiği kişinin bir daha asla karşılaşmak istemediği bir klinik durumdur.

Birçok vücut sistemi denge üzerine etkili olduğu için vertigoya sebep olacak hastalık tabloları da dikkatlice değerlendirilmelidir. Dengesizlik, göz kararması, sersemlik hali gibi durumlar için 'baş dönmesi' ifadesi kullanılabildiği gibi alkol ve bazı ilaçlar da baş dönmelerine yol açabilir. Gerçek baş dönmesi strese bağlı sersemlik, baş ağrısına bağlı kafada ağırlık gibi durumlarla da çok karışabiliyor. Gemi, tren gibi taşıt hareketleri ile ilgili olan baş dönmesi ise 'taşıt tutması' olarak ifade ediliyor. Bu da gerçek baş dönmesinden tamamen farklıdır. Baş dönmesi sebebinin beyin kaynaklı mı yoksa göz-kulak ve kas-iskelet sistemi kaynaklı mı olduğunun mutlaka araştırılması gerekmektedir. Beyin kaynaklı baş dönmelerine, konuşma bozukluğu, bir kolda- bacakta uyuşma veya kolda-bacakta tutmama gibi diğer nörolojik şikayetler de eşlik edebilmesi çok sık görülmektedir.

İç kulak ve burada yerleşmiş olan salyangoz sistemi denge organıdır. Çoğu baş dönmesi aslında iç kulak kaynaklı sorunlardan meydana geliyor. Bazen kafa travması sonrası, herhangi bir kafatası kırığı olmadan iç kulak yapılarında sarsıntı ya da iç kulak kristallerinde yer değiştirmeye bağlı olarak baş dönmesi oluşabilir. Mesela Pozisyonel Vertigo, iç kulakta bulunan kristallerin iç kulak sıvısına düşmesi ile oluşuyor. Kişi özellikle yattığı yerde sağa sola dönmekle, bir şeyi yukardan alırken, aşağı eğilirken veya baş hareketi ile anlık birkaç saniyelik baş dönmesi hissediyor. Kristaller; mikroskobiktir. Normalde bulunması gereken yerden kayıp İç Kulak sıvısının içinde oynar hareketli hale geliyorlar. Kişi bir sedyeye başı geriye düşecek şekilde yatırılarak çeşitli manevralarla o kristaller yerine oturtulabiliyor.

Tanı aşamasında muayene odasında fiziki muayene ile beraber birtakım denge testlerinin yapılması hastanın nörolojik incelemesinin de yapılması önemlidir. Tanı için birtakım kan testleri, odyolojik tetkikler, vertigo tanısının detaylı araştırılması için DENGE laboratuvarında bilgisayar ortamında bilgisayar destekli kayıt yapılmasını sağlayan kişinin de test sırasında izlenmesinin sağlandığı VESTİBÜLER testler göz baş vücut hareketlerinin takip edilerek bilgisayar ortamında incelemelerinin yapılması, birtakım görüntüleme yöntemlerinin (Bilgisayarlı tomografi, MR) kullanılması, kulak içi dokuların potansiyelerinin ölçümü önerilebilir.