Tüberküloz dünyanın en eski ve en yaygın enfeksiyon hastalığı

Uzm. Dr. Şengül Uysal şunları söyledi:

Tüberküloz Dünya’nın en eski ve en yaygın enfeksiyon hastalığıdır. Halen dünya nüfusunun 1/3 ‘ü tüberküloz hastalığı ile enfektedir. Her saniye bir kişi Tüberküloz basili ile enfekte olmaktadır. Tüberküloz savaşında kısa süreli kombine tedavi ile ciddi başarılar elde edilmiştir.

Tüberküloz savaşında elde edilen başarı nedeniyle Tüberküloz savaşının gevşetilmesi, HIV artışı, göçler, turizm, gelişmekte olan ülkelerde sosyo-ekonomik gerilemeler, kötü tedavi programları ve düzensiz ilaç kullanımları nedeniyle 1980’li yıllarda MDR-Tüberküloz ve 1990’lı yıllarda XDR-Tüberküloz hastalıklarının ortaya çıkması ve giderek artması nedeniyle tüberküloz dünyada ciddi bir küresel tehdit haline gelmiştir.

Tüberküloz kontrol programlarının en önemli hedefi enfeksiyon havuzunun ve latent tüberküloz enfeksiyonuna sahip kişilerin belirlenmesidir. Temaslı taramasının amacı, kaynak olgu ile teması olanlarda latent tüberküloz enfeksiyonu (LTBE) olanları ve bu gruptaki diğer tüberküloz hastalarını saptayarak tedavi edilmelerini sağlamaktır. American Thoracic Society (ATS) tüberküloz temaslıları için araştırma, tanı tetkikleri ve ilaç tedavisi konusunda rehber yayınlamıştır. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Derneği Başkanlığının dispanserlerinde izlem protokollerinde hastalar tanı aldıktan sonra en kısa dönemde temaslı taraması başlatılmaktadır.

Ülkemizde tüberküloz enfeksiyonu için yüksek riskli gruplar; tüberküloz hastası ile teması olanlar, ceza evlerinde kalanlar ve sağlık çalışanlarıdır. Tüberküloz dışı mikrobakterilerin görülme sıklığının yüksek olduğu ve BCG aşısının yapıldığı ülkelerde Tüberkülin Cilt Testi(TCT)’nin özgüllüğü düşüktür. Antijene özgül T hücrelerinin tüberküloz tanısında kullanımını esas alan interferon-gama salınım testleri testleri (İGST) geliştirilmiştir. Bu testler aktif Tüberküloz tanısında standart tanı metodlarının yerini alamamakla birlikte koruyucu tedavi için hasta seçiminde risk değerlendirmesinin bir parçası olarak kullanılabilirler.

Tüberküloz kontrolünde en önemli konu, hastaların erken tanısı ve etkili tedavisidir. Bu, hastalığın toplumda azalmasını ve bulaşmanın önlenmesini sağlar. Tüberkülozda koruyucu önlemler; aşı uygulaması, koruyucu tedavi ve enfeksiyon kontrolüdür. Aşı ile ilgili son yıllarda yoğunlaşan çabalara karşın, BCG aşısı dışında etkili yeni bir aşı halen bulunamamıştır. Enfeksiyon kontrol önlemleri, özellikle sağlık kurumlarında ve toplu yaşanan yerlerde bulaşmayı önlemeye yönelik yönetimsel, mühendislik ve kişisel koruyucu önlemleri içermektedir.